Vooraf hadden we onze aarzelingen: een concert van het Ricciotti ensemble op 4 mei in de Nassaukerk? We probeerden ons een voorstelling te maken van de combinatie van dit uitbundige, van energie overlopende gezelschap van jonge musici en een ingetogen sfeer die 4 mei vergt. Het lukte. De start met de Vijfde van Beethoven was perfect en richtte de emoties naar de betekenis van deze dag van herdenken. Met daarna de lichtheid van muziek van The Ramblers en de evergreen Loesje, die ook in de donkere oorlogsjaren de moed er in moest houden. Dat zij tijdens de oorlog bleven doorspelen werd hen door het publiek na de oorlog vergeven. Enkele leden van Ricciotti gaven hun eigen overwegingen weer hoe zij als jonge menen tegen dit gedenken aankijken, wat zij beleven. Zoals een van hen zei: ”Dat wij als Ricciotti dit allemaal mogen doen en spelen wat we willen, is voor mij vrijheid.”

Manuel de Falla die El sombrero de tres picos componeerde tijdens de Eerste Wereldoorlog bracht ons naar de twee minuten stilte. Het was voelbaar dat iedereen in de volle zaal geconcentreerd de aandacht focuste op zijn of haar haakje met de gruwelen die met ‘hindsight’ jaar na jaar gruwelijker lijken te worden. Het orkest zette daarna het Wilhelmus in. En eerlijk gezegd: vanaf vanaf mijn vroegste jeugd vond ik ons volkslied op de formele momenten niet te dragen traag en saai, maar nu emotioneerde het mij. Alles wat ik de dagen voorafgaand aan 4 mei had gelezen en gezien aan vooral heel persoonlijke geschiedenissen, van de huilende 90-jarige Engelsman die aan de invasie op D-Day deelnam in de documentaire van Philip Freriks, tot het interview met een hoofdaanklager van Neurenberg over de zogenaamde Einsatzgruppen, en vooral het besef dat in slechts vijf, zes jaar tijd de hele wereld op zijn kop werd gezet, en vele tientallen miljoenen mensen werden vermoord en gedood, steden vernietigd en monsterlijke wapens als kernbommen werden ontwikkeld én toegepast; het onbevattelijke daarvan kwam – voor mij – samen door de muziek. Ook dat kan een gezelschap als Ricciotti.

Ook onderdeel van de avond vormden de gedichten van de deelnemers van De Kantlijn over vrijheid. Ada droeg een winnend gedicht voor van Adriënne Garber.

De overstap naar een experimenteel stuk van een jonge componist Brendan Feagre die alle instrumenten laat prepareren met aluminium folie, wat tot schrille effecten leidt, met een gezingzegde aanklacht door gastsolist Henk Kraayeveld tegen het cynisme van de super investmentbank Goldman Sachs lijkt dan groot, maar was een perfecte illustratie van wat vrijheid is. Na een arrangement van een nummer van Radiohead eindigde het concert met het nummer Smile van Charlie Chaplin.

Bij vertrek kregen we een briefkaart met het tweede winnende gedicht van Kantlijndichter Pieter Groen, met een prachtige illustratie van de nieuwe vrijwilliger Vincent de Jong. Waarmee we iets tastbaars overhouden aan een onvergetelijke avond.
Dick Jansen

BEVRIJD      Door: Pieter Groen

De vogel vliegt uit
op een gouden zucht
een windvlaag
voert haar
naar de belofte
van wolken
haar eens gedaan
in alle vrijheid
moeder zwijgt
alles is immers gezegd
zij ziet geel
ik word groen
zie haar mooie
handjes kwetsbaar
tot in vingertoppen
lijm glinstert
op haar gesloten mond
boos flikkeren
de hoge witte kaarsen
stille getuigen
van een besluit is gevallen
zij zal 100 jaar slapen
ik ga weg
alles is gezegd
de ketenen verbroken
een vogel vliegt uit.